لغت، لغت، لغت… بسیاری از زبانآموزان، حتی شما که در حال حاضر در حال خواندن این مطلب هستید، گاهی برای یادگیری و به خاطر سپردن لغات دچار مشکل میشوید؛ چه برسد به استفاده از آنها. اگر به دنبال راه و روشی هستید که به کمک آن بتوانید، لغات بیشتری را به خاطر بیاورید، با ما تا انتهای این مقاله همراهی کنید. در این مقاله به چند ترفند ساده که آموزش زبان و به یاد آوردن واژگان جدید را آسانتر، سریعتر، سرگرمکنندهتر و مؤثرتر میکند اشاره میکنیم.
نحوه صحیح به خاطر سپردن لغات
یک شبکه ارتباطی بین لغات مختلف ایجاد کنید
مغز ما آنچه را که میخوانیم، یاد میگیرد و آن را به تصاویر، ایدهها، احساسات و… تبدیل میکند. سپس به صورت اتوماتیک بین آنچه که قبلاً میدانستیم و اطلاعات جدید (کلمات و لغات جدید) ارتباط برقرار میکند. اینگونه است که مغز ما اطلاعات مختلف را به خاطر میآورد. بنابراین یادگیری لغات جدید تا حد زیادی با لغاتی که از قبل میدانستیم ارتباط دارد. به یک درخت فکر کنید. درخت دارای یک تنه بزرگ و چند شاخه تنومند است. هر شاخه اصلی نیز به چند شاخه فرعیتر تقسیم شده و هر شاخه فرعی نیز دارای برگهای متعددی است. مغز شما نیز همینطور است و دارای درختی پر از اطلاعات به هم مرتبط میباشد. وقتی کلمه یا واژه جدیدی را به اطلاعاتی که از قبل داشتهاید وصل میکنید باعث میشوید که مغزتان زودتر کلمه جدید را به یاد بیاورد.
خوب چطور میتوانیم این ایده را در مورد آموزش زبان به کار بگیریم؟ انجام این کار بسیار ساده است. از نوشتن لغتی که میخواهید به خاطر بسپارید در وسط یک تکه کاغذ شروع کنید. سپس مانند شبکهای عنکبوتی خطوطی از آن به سمت بیرون بکشید. در انتهای هر خط نیز کلمه یا تصویری که شما را به یاد آن لغت خاص میاندازد را بگذارید. لغتی که نمیتوانید تصویری از آن ترسیم کنید را فقط یادداشت کنید.
این کار حدود 2 دقیقه طول میکشد. اما پس از اتمام آن، لغات جدیدی که قصد یادگیریشان را دارید با لغاتی که در ذهن شما هستند پیوند میخورد. به این صورت اگر یکی از لغات قدیمی را ببینید یا بشنوید به مغز شما کمک میکند تا لغت جدید مرتبط با آنها را به خاطر بیاورید. برای اینکه این اثر به حداکثر ظرفیت خود برسد میتوانید در مورد چگونگی تطابق هر لغت با لغات دیگر با خودتان صحبت کنید. هرچه بیشتر این کار را انجام دهید، ارتباطات بیشتری ایجاد خواهید کرد. گسترش شاخههای این شبکه عنکبوتی باعث میشوند تا مغز شما، تنها با مشاهده کلمات مرتبط، لغت مورد نظر را به یاد بیاورد.
برای هر لغت اصطلاح مناسب پیدا کرده و جملهسازی کنید
به یاد آوردن لغات کلیدی در محاوره بسیار مهم است. فرقی نمیکند که زبان مدنظر شما چینی باشد یا انگلیسی. لغات ابزاری هستند که ما از آنها برای بیان ایدههای خود و برقراری ارتباط با دیگران استفاده میکنیم. بنابراین پیدا کردن نحوه استفاده هر لغت در متن میتواند یادآوری آن را آسانتر کند. قبل و بعد از لغت جدیدی که قصد یادگیری آن را دارید چند اصطلاح مترادف بنویسید که مضمون آن شبیه لغت مورد نظرتان است. به این ترتیب یاد میگیرید که چگونه میتوانید از این لغت خاص در صحبت کردن استفاده کنید. به عنوان مثال اگر کلمه مد نظر شما “متکبر” است، چیزی شبیه به این بنویسید:
“مرد بلند قد = متکبر”
این کار به شما کمک میکند تا به خاطر بسپارید که “متکبر” یک صفت و روشی برای توصیف رفتار دیگران است. نکته بعدی که باید رعایت کنید این است که برای هر لغت جدید 3 جمله کامل که حاوی کلمه مدنظرتان است بنویسید.
از تصاویر استفاده کنید
در صورت امکان تصاویر کوچکی بکشید که معنی لغت مورد نظرتان را نشان میدهد. به نظر میرسد این روش کمی ابتدایی باشد. اما مغز ما هر لحظه با اطلاعات عادی زیادی درگیر است. پس استفاده از یک شیوه متفاوت آموزشی شاید بهترین راه برای به خاطر سپردن لغات باشد. علاوه بر این مغز ما به گونهای طراحی شده است که اطلاعات بصری را سریعتر از سایر اطلاعات درک میکند. بنابراین، تصویری خندهدار از هر لغت بکشید که معنی کلمه را در خود جای داده باشد. به این ترتیب مغز شما به راحتی آن کلمه را به یاد میآورد. در آموزش آنلاین زبان نیز میتوانید از ترفندهای مختلف برای یادگیری سریع کلمات استفاده کنید.
یک داستان جذاب بسازید
اگر در هر جلسه کلاس با تعداد زیادی لغت مواجه میشوید، میتوانید از ترفند داستانسرایی برای یادگیری آنها استفاده کنید. این ترفند حافظه را تقویت و سرعت یادگیری را افزایش میدهد. کافیست که با مجموعه لغاتی که هر جلسه یاد میگیرید یک داستان درست کنید. در هنگام ساخت داستان، آن را در ذهن خود تصور کنید. فراموش نکنید که ذهن ما داستانها را به راحتی به یاد میآورد. به خصوص داستانهای تخیلی که با جزئیات ذهنی ما همخوانی دارند. این داستان را چند بار با خود تکرار کنید. قطعا بعد از چند بار دوره، کلمات را به خاطر خواهید آورد. وقتی داستان را خلق میکنید لغات را به کمک زبان طنز به هم مرتبط کنید.
به عنوان مثال اگر میخواهید 14 کلمه زیر را به خاطر بسپارید:
کفش، پیانو، درخت، مداد، پرنده، اتوبوس، کتاب، راننده، سگ، پیتزا، گل، در، تلویزیون، قاشق و… میتوانید داستان خود را به این شکل پرورش دهید:
“پیانوی داستان ما کفش دارد و روی یک درخت نشسته است. این درخت عجیب است زیرا یک نفر مداد بزرگی را در تنه آن فرو کرده است. پرندهای هم روی مداد نشسته و اتوبوس پر از جمعیت را که همه در آن کتاب میخوانند، تماشا میکند. حتی راننده هم کتاب میخواند. این موضوع بسیار بد است زیرا باعث شد که او به رانندگی توجه نکرده و با سگی که در وسط جاده پیتزا میخورد تصادف کند و او را بکشد. راننده سوراخی در زمین حفر کرده و سگ را در آن دفن میکند و سپس شاخه گلی را روی قبر حیوان میگذارد. ناگهان متوجه میشود که روی قبر سگ دری وجود دارد. آن را باز میکند. در داخل این در یک تلویزیون با 2 قاشق که به عنوان آنتن استفاده شدهاند میبیند…”
لغات را تجزیه کنید
برای حدس زدن معنی یک کلمه از ریشه، پیشوند و پسوند استفاده کنید. به عنوان مثال ممکن است معنی دقیق کلمه “میکروبیولوژی” را ندانید اما میتوانید حدس بزنید که این لغت به چه معنی است. ابتدا به پیشوند “میکرو” نگاه میکنید. میکرو یعنی خیلی کوچک. همچنین ممکن است به یاد داشته باشید که “اولوژی” به معنای مطالعه است. پس در حال حاضر میدانید که بخشی از معنای این کلمه شامل ترکیب “مطالعه” + “یک چیز کوچک” است. از طرفی ممکن است به خاطر آورید که “بیو” به معنای موجودات زنده است. بنابراین با قرار دادن این معانی در کنار هم، معنی میکروبیولوژی احتمالاً مطالعه زندگی موجودات بسیار کوچک میشود.
یادگیری زبان انگلیسی مانند حل کردن یک معماست. در این معما ما برای تولید کلمات جدید، لغات مختلف را با هم ترکیب میکنیم. بنابراین اگر لیستی از کلمات مقدماتی که کاربرد زیادی دارند را در اختیار داشته باشیم، میتوانیم معنی لغات پیچیده را حدس بزنیم.
لغات را از طریق متضادها یاد بگیرید
واژه های جدید را از طریق یادآوری کلمات متضاد و کلماتی که معانی مشابه (مترادف) دارند بیاموزید. به عنوان مثال همزمان کلمه عصبانی و خوشحال (متضاد) و عصبانی و کج خلق (مترادف) را یاد بگیرید. ذهن ما میتواند کلمات مشابه و متضاد را راحتتر به خاطر بسپارد. چرا که در مغز ما این کلمات به هم پیوند خوردهاند.
اصولی مرور کنید
به گفته روانشناسانی که روی نحوه یادگیری ذهن مطالعه میکنند، یک روش عالی برای یادگیری سریع و دائمی لغات وجود دارد. در این متد باید بلافاصله از کلمه جدیدی که یاد گرفتهاید استفاده کنید. 10 دقیقه بعد نیز مجدد از آن استفاده کنید. 1 ساعت بعد هم آن را مرور کنید. 1 روز بعد هم دوباره آن را در ذهن بیاورید و در نهایت نیز برای بار آخر 1 هفته بعد از یادگیری، آن را استفاده کنید. اگر این مراحل را به درستی طی کنید، به ندرت لغات آموخته شده را فراموش میکنید. به این ترتیب همیشه روی واژگان جدید تسلط خواهید داشت.
روی کلمات مفید تمرکز کنید
اگر میخواهید برای کار کردن در یک شرکت بازرگانی بینالمللی دایره واژگان خود را گسترش دهید، اصلا لازم نیست که رمانهای شکسپیر را بخوانید یا روی کلماتی که مربوط به قرون وسطی هستند، تمرکز کنید. هرچه بیشتر کلمات کاربردی و محبوب در حرفه خود را یاد بگیرید بهتر است. به این ترتیب مکالمات شما در زندگی کاری و شخصی واقعیتر میشوند. در ضمن یادگیری این لغات نیز بسیار ساده است و بیشتر میتوانید از آنها استفاده کنید.
لغات را تعاملی کنید
همانطور که میدانید برای یادگیری زبان باید از ابزارهای مناسب استفاده کنید. در کنار این مهم، فراگیر کردن تجربه یادگیری نیز برای به خاطر سپردن لغات مفید است. بنابراین کلمات نوشته شده در فلش کارت یا کتاب را فقط صرفا مطالعه نکنید. شما باید آنها را تلفظ کنید، بنویسید و با صدای بلند مرور کنید. حتی میتوانید آنها را تایپ کنید. هرچه تجربه استفاده از همه حواس در یادگیری لغات جدید گستردهتر شود، بهتر است.
کلام آخر
مهم نیست که مهارت گرامر شما چقدر قوی است. هر چقدر هم که گرامر بلد باشید، اگر لغات را به خاطر نیاورید نمیتوانید صحبت کنید. واژگان درهای دنیای جدید را به روی شما باز میکنند و یادگیری را سرگرمکننده و رضایتبخش میکنند. گسترش دایره لغات مانند رعایت یک رژیم غذایی خاص است. شما باید تلاش کنید و فراموش نکنید که برای این کار یک ترفند جادویی و یک رویکرد خاص وجود ندارد. هر زبانآموز باید از روش مخصوص و مناسب با شرایط خود استفاده کند. اما صبور بودن، تعیین اهداف واقعبینانه و در نظر گرفتن پاداش برای خود در صورت دستیابی به این اهداف، استراتژی خوبی است که میتواند تکمیلکننده ترفندهای بالا باشد.