همزمان با توسعه اینترنت در کشور و افزایش دسترسی عموم به فضای وب و رسانه‌های گوناگون، شیوه‌های متفاوتی برای انتقال مفاهیم آموزشی از سوی افراد مختلف ارائه شد. هر کسی بنا به دسترسی‌ها و امکاناتی که در اختیار داشت، به شیوه‌ای شاید متفاوت از دیگران وارد حوزه آموزش شد و بالطبع نام کسب و کار خود را آموزش آنلاین گذاشت.
حوزه آموزش آنلاین زبان نیز همانطور که سایر زمینه‌های آموزشی تحت تأثیر این موضوع قرار گرفت، متأثر شد و انواع و اقسام شیوه‌ها توسط افرادی که نه تنها کمترین تجربه‌ای در حوزه آموزش زبان نداشتند، بلکه حتی صلاحیت حداقلی علمی برای تدریس در آموزشگاه‌های زبان را نمی‌شد برایشان متصور شد، ارائه گردید.
در این بین بیشترین ضرر متوجه متقاضیان یادگیری زبان شد که علاوه بر خدشه دار شدن اعتمادشان، بخشی از پول خود را به خاطر اعتماد نابجا و نادرست از دست داده بودند.
در این نوشتار قصد داریم به صورت مختصر به بررسی انواع روش های آموزش آنلاین زبان در کشور در فضای فعلی بپردازیم. بدیهی است ممکن است با توجه به پیشرفت تکنولوژی، تا چند سال آینده برخی از این روش ها منسوخ شده و ده‌ها روش دیگر به این لیست اضافه شود.
معرفی روش های آموزش آنلاین زبان در ایران
شیوه اول: استفاده از فایل‌های آموزشی ضبط شده (ویدئو و صوت)
در بین روش های آموزش آنلاین زبان ، این روش در کل دنیا به شدت شیوه متداولی است ولی در ایران خیلی از رواج بالایی برخوردار نیست. در این شیوه شما با پرداخت پول – یا در بعضی از دروس، به صورت رایگان – به مجموعه‌ای از فایل‌های آموزشی دسترسی پیدا می‌کنید که از قبل توسط مدرس ضبط شده‌اند. شما به تدریج با مشاهده ویدئوها و گوش کردن به فایل‌های صوتی، مهارت‌های خود را در آن زبان افزایش می‌دهید. این شیوه مزایا و معایب خاص خود را دارد که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم:
مزایا:
– هزینه پایین به نسبت سایر روش های آموزش آنلاین زبان
– دسترسی یکباره به کلیه منابع و مطالب آموزشی
– تنظیم زمان آموزش متناسب با اوقات دلخواه شما
– امکان مرور چند باره مطالب در صورت نیاز بدون هزینه اضافه
معایب:
– عدم تناسب بخش قابل ملاحظه‌ای از مطالب آموزشی با نیازهای شما
– عدم ایجاد ارتباط موثر بین زبان‌آموز و مدرس
– عدم اطمینان از کیفیت دوره آموزشی در ازای پرداخت تمامی وجه دوره
– عدم وجود اجبار و الزام به پیگیری کامل و منظم تمامی محتوای آموزشی
شیوه دوم: استفاده از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های رایانه‌ای آموزش زبان
در نوشته‌های گذشته در مورد اپلیکیشن‌های آموزش آنلاین زبان توضیحاتی ارائه کرده بودیم. (اینجا) این اپلیکیشن‌ها روز به روز گستردگی بیشتری پیدا می‌کنند. در ایران هم مجموعه‌های متعددی بر روی موضوع اپلیکیشن‌های آموزش آنلاین زبان سرمایه‌گذاری کرده‌اند که به راحتی با جستجو در برنامه‌هایی مثل کافه بازار و یا سیب اپ می‌توانید آنها را بیابید. اما به این نکته توجه داشته باشید در حقیقت اپلیکیشن‌های آموزش زبان جزو ابزارهای کمک آموزشی به حساب می‌آیند و شاید مستقلاً کارایی لازم را نداشته باشند. در ادامه به بررسی مزایا و معایب استفاده از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های رایانه‌ای در آموزش آنلاین زبان می‌پردازیم:
مزایا:
– هزینه بسیار پایین به نسبت سایر روش های آموزش آنلاین زبان
– در دسترس بودن در همه‌جا (حتی اتوبوس، مترو و …)
– امکان یادگیری چندین زبان با هزینه‌ای اندک به صورت همزمان
– امکان ارتباط با سایر زبان آموزان (در برخی از اپلیکیشن‌ها)
معایب:
– نیاز به پرداخت‌های درون برنامه‌ای برای دسترسی به محتواهای کامل آموزشی
– عدم وجود مدرس و در نتیجه عدم امکان برنامه‌ریزی اختصاصی متناسب با نیازها
– عدم استفاده از متدها و روش‌های مشخص و استاندارد آموزش زبان
– سرعت پایین پیشرفت دروس و یادگیری
شیوه سوم: به صورت لایو با استفاده از شبکه‌های ارتباطی و اجتماعی عمومی
یکی از متداول‌ترین روش های آموزش آنلاین زبان در ایران، استفاده از بستر شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های ارتباطی رایگانی است که عمدتا منحصر به نرم افزار اسکایپ (Skype) یا واتساپ (WhatsApp) می‌شود. در این شیوه، مدرس و زبان آموز از طریق این نرم‌افزارها به صورت صوتی یا تصویری با یکدیگر در ارتباط هستند. این شیوه به نسبت دو شیوه قبلی به نظر کاراتر می‌رسد ولی در عین حال نواقصی هم دارد که عمدتا مربوط به حوزه نوشتار و آموزش گرامر به شیوه صحیح و دقیقا مشابه شیوه‌های حضوری می‌شود.
در ادامه برخی مزایا و معایب استفاده از این شیوه در آموزش آنلاین زبان را ذکر می کنیم.
مزایا:
– امکان شخصی‌سازی آموزش‌ها توسط مدرس به نسبت نیازهای زبان آموز
– عدم نیاز به دانش کامپیوتری بالا برای استفاده
– دسترسی آسان به مدرس برای رفع اشکال
– امکان برگزاری کلاس در ساعات مورد نظر زبان آموز
معایب:
– عدم امکان مشارکت بیش از یک نفر در بسیاری از پلتفرم‌های رایگان
– اجبار به استفاده از چندین پلتفرم/اپلیکیشن برای ارائه محتوای کامل آموزشی
– مشکلات احتمالی مربوط به زیرساخت ارتباطی به دلیل بومی نبودن
– عدم دسترسی به امکاناتی از قبیل تخته جهت آموزش نکات گرامری
– عدم امکان بررسی و مانیتور کردن زبان آموز از جانب مدرس و برگزاری جلسات آموزشی با کیفیت
– دشواری یافتن موسسه یا مدرس قابل اطمینان
شیوه چهارم: به صورت لایو با استفاده از پلتفرم‌های اختصاصی آموزش آنلاین
شیوه چهارم آموزش آنلاین زبان در جهان استفاده از پلتفرم‌های اختصاصی آموزش آنلاین است که معروف‌ترین آنها Adobe Connect می‌باشد. در این پلتفرم‌ها اساتید در محل برگزاری کلاس یا در منزل در هر کجای دنیا حضور دارند و زبان آموز نیز تنها با داشتن یک موبایل یا تبلت و یا لپتاپ و بدون نیاز به هیچ دستگاه یا نرم افزار خاصی می‌تواند در کلاس شرکت کرده و از آموزش استفاده کند.
هر دو طرف (یا چند طرف! بدون محدودیت) می‌توانند تصویر همدیگر را ببینند و صدای همدیگر را (البته با اجازه استاد) بشنوند. درست مثل یک کلاس واقعی تخته با قابلیت نوشتار وجود دارد و محتواهای آموزشی داخل پلتفرم قابل نمایش و ارائه هستند.
موسسه زبان‌های خارجی برنا نیز برای آموزش آنلاین زبان از شیوه چهارم استفاده می‌کند. پلتفرم اختصاصی آموزش آنلاین زبان موسسه برنا که یک پلتفرم بومی است، دقیقا فضای واقعی کلاس حضوری را برای زبان آموزان و اساتید بازسازی کرده تا بستر لازم برای بالاترین سطح یادگیری ایجاد شود. کلاس‌ها به صورت خصوصی، نیمه خصوصی و گروهی قابل برگزاری هستند و نیاز به هیچ سخت افزار یا نرم افزار خاصی غیر از یک لپ تاپ یا تبلت ندارید.
برای استفاده از این پلتفرم‌ها هم نیازی نیست اینترنتی با سرعت بسیار بالا داشته باشید؛ بلکه به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با سرعت‌های پایین اینترنت نیز سازگاری داشته و خود را مطابقت می‌دهند.
در ادامه به بررسی مزایا و معایب این شیوه آموزشی می‌پردازیم:
مزایا:
– دسترسی کامل به کلیه منابع آموزشی بدون نیاز به تغییر پلتفرم
– سازگاری با کلیه سرعت‌های اینترنت
– عدم نیاز به هیچ نرم افزار یا سخت افزار منحصر به فرد و خاص
– عدم محدودیت در تعداد زبان آموز و شیوه آموزش
– عدم نیاز به دانش کامپیوتری خاص
– شبیه سازی فضای واقعی کلاس به دلیل طراحی خاص پلتفرم
– ارتباط آسان با مدرس در حین کلاس جهت رفع مشکلاتی درسی
– امکان مانیتور کردن زبان آموز در کل مدت کلاس و سهولت برگزاری مانند کلاس‌های حضوری
– امکان برنامه ریزی مناسب برای زبان آموزان بر حسب هدف
– امکان برگزاری کلاس‌ها بصورت گروهی و نیمه گروهی
– امکان برقراری ارتباط بین زبان آموزان و تبادل نظر در کلاس مانند کلاس های حضوری
معایب:
– هزینه بالاتر نسبت به روش‌های دیگر کلاس‌های آنلاین
– عدم دسترسی یکباره به مطالب آموزشی
– مصرف بالاتر اینترنت نسبت به روش‌های دیگر
– پیدا کردن موسسه یا مدرس قابل اطمینان
قطعاً هر شخصی بسته به هدف و مدت زمانی که فرصت دارد، بهتر می‌داند از چه طریقی می‌تواند به یادگیری زبان مورد نظر خود بپردازد؛ اما قدرت پیشرفت علم و تکنولوژی را نباید دست کم گرفت و با توجه به ویژگی‌های زندگی مدرن، استفاده کردن از این امکانات آموزشی جدید می‌تواند در استفاده بهینه از وقت و انرژی به افراد بسیار کمک کند.
توصیه ما به شما این است که در صورتیکه تا به امروز بدلیل مشکلات شخصی یا کاری نتوانستید زبان مورد نظر خود را شروع و یا دنبال کنید، یکی از روش های آموزش آنلاین را بسته به شرایط و هدفتان انتخاب کنید و بیشتر از این وقت را از دست ندهید. مطمئن باشید هیچ‌وقت برای یادگیری زبان جدید دیر نیست.
