پونته وکیو: اولین و قدیمی‌ترین؟ پل میان قرون وسطی و تمدن

مقدمه

درست وسط دنیای ارتباطات و تکنولوژی دلهایمان برای سنت و هرآنچه که قدیمی است تنگ شده. تازه بعد از این همه پیشرفت و رسیدن به افق‌های برتر علم متوجه شدیم که این اصالت و قدمت هرچیزی است که ارزشمند است.

حالا که می‌شود از طریق امواج و نور با عزیزانمان ارتباط برقرار کنیم، دلمان برای دیدنی‌های قدیمی تنگ شده است.

حالا می‌فهمیم هرآنچه متعلق به گذشتگان ماست از هرچیزی باارزش‌تر است. درست مثل خانه‌های قدیمی، سازه‌های قدیمی، ظرف‌ها و شهرهای قدیمی.

درست مثل پل پونته وکیو یک پل قوسی سنگی که در قلب قرون وسطی و در فلورانس ایتالیا بر روی رود آرنو ساخته شد. گفته‌اند قدیمی‌ترین پل در جهان است. یک ارتباط به سبک قدیمی.

پونته وکیو و آرنو

پونته وِکیو(ایتالیایی: Ponte Vecchio‎; تلفظ ایتالیایی: [ˈponte ˈvɛkkjo] مرکز شهر را با ناحیه‌ای در قسمت جنوبی رود «آرنو» پیوند می‌دهد و در باریک‌ترین قسمت رودخانه قرار دارد.

این پل با بازارچه قدیمی‌اش مشهور است. بازارچه‌ای که متعلق به قصاب‌ها بوده و در حال حاضر مخصوص جواهرفروشان، سوغات فروشان و دلالان هنری است.

پل‌های پونته آله گراتزی و پونته سانتا ترینیتا همسایگان این پل روی رود آرنو به‌شمار می‌روند.

بازسازی و علت ساخت پل پونته وکیو

رود آرنو که این پل بر روی آن ساخته شده است، تنها از این نقطه قابلیت عبور و حرکت را داشته است. از زمان ساخت پونته وکیو تا به دوره کنونی، این پل چندین بار از نو بازسازی شده است. در ادوار مختلف، این پل، از گزند سیلاب در امان نمانده است و در سال ۱۳۳۳ به دلیل بالا آمدن آب رودخانه و سیلاب شدید، به کلی از بین رفته است. برای نگه داشت یادبود حادثه سیلاب، یک ساعت خورشیدی در آن سال روی پل نصب گشت و هنوز این ساعت خورشیدی در بام مغازه‌ایی که در همسایگی بنای سلینی قرار دارد، قابل رویت است.

یکی از دلایل اصلی ساخت پل پونته وکیو، استفاده از آن به عنوان یک ساختار دفاعی بود. در ایتالیای قرون وسطی استفاده از رودخانه برای اجرای حمله‌ای سریع، یک تاکتیک بسیار مهم نظامی بود. با توجه به اینکه فلورانس به وسیله‌ی دیوار احاطه شده بود این احتمال وجود داشت که دشمن به وسیله‌ی رود آرنو وارد شهر شود.

جالب ترین نکته درباره‌ی پل پونته وکیو این است که این پل تنها مکانی است که در زمان جنگ جهانی دوم تخریب نشد. چرایی این مسئله را در ادامه همین مقاله خواهیم خواند.

پونته وکیو و آثار هنری

اولین هنرشناس و تاریخ شناس دنیا «گیورگی واساری» در قرن شانزدهم طراحی و ساخت پل قدیمی را به «تادیو گادی» نسبت داد. با این حال واساری نیز همیشه آدم دقیقی نبود. همچنین ساخت آن را به «نردی دی فیوراوانتی» نسبت داده اند. اما درمورد او نیز دلایل قدرتمندی وجود ندارد

دانته آلیگیری، خالق دیوان شعر معروف کمدی الهی است، که در دیوان شعرش به این پل معروف اشاره می‌کند. همچنین، نوشته‌ایی روی این پل قرار دارد که اشعار این شاعر پرآوازه را بر روی پلاکی نشان می‌دهد.

دان براون، کارگردان فیلم جهنمی، در اثرش به حادثه و تراژدی مزبور اشاره می کند که باعث بهت و حیرت مردمان فلورانس برای سالهای طولانی گشت.

در مرکز این پل مجسمه‌ی فردی به نام بن ونوتوسلینی است که یکی از طلافروش‌های معروف فلورانس بوده و در پیشرفت شهر تاثیر بسزایی داشته است.

ویژگی‌های پونته وکیو

چهار برج در اطراف پل پونته وکیو وجود داشته است، ولی امروزه تنها یکی از آن چهار برج اولیه در محل استقرار پونته وکیو به نام برج مانلی باقی مانده است. قوس پونته وکیو، که اولین نوع از چنین ویژگی برای پل های موجود در اروپا است. و نیز مغازه های زرگری، مهم‌ترین ویژگی های پل پونته وکیو قلمداد می شوند. معماری پل پونته وکیو بسیار از دوران خود جلوتر بوده است و معماری منحصر به فرد این پل، باعث شد که از آن بعنوان الگویی برای دیگر پل های معروف در این کشور مثل پل ریالتو در ونیز، استفاده شود.

چرا این پل در جریان جنگ جهانی دوم سالم ماند؟

۴۰۰ سال بعد موسیلینی از مهمان افتخاری خود آدولف هیتلر در تاریخ ۹ می ۱۹۳۸ در ایتالیا خواست که مناظر فلورانس را از روی این پل مشاهده کند، شاید همین مسئله بود که باعث شد سال‌ها بعد، زمانی که نیروهای آلمانی در حال منفجر کردن دیگر پل‌های این شهر برای جلوگیری از ورود متحدین بودند از منفجر کردن این پل صرف نظر کنند و در عوض ساختمان های ابتدای پل را با خاک یکسان کردند.

سیل ۱۹۶۶ و زنجیره انسانی

ممکن است که پل در سال ۱۹۴۴ توسط آلمان‌ها رها شده باشد اما در سال ۱۹۶۶ بود که سیل بسیار شدیدی در فلورانس اتفاق افتاد. در آن زمان نگرانی‌های بسیاری را درمورد خطراتی که پل را تهدید می‌کرد ایجاد شد. بدنه‌ی پل بارها به وسیله‌ی آوار و تنه‌ی درختان بزرگی که از نقاطی بالاتر توسط رود آورده شده بودند ضربه خورد و تعدادی از مغازه‌های روی پل نیز به شدت آسیب دیدند. یکی از مغازه‌های روی پل که پر از نقاشی‌های هنری و زیبا بود تنها دقایقی قبل از اینکه آسیب ببینید به وسیله‌ی مردم شجاعی که برای خارج کردن این آثار یک زنجیره ی انسانی تشکیل داده بودند خالی شد و در نهایت هیچ کس آسیبی ندید و پل و نقاشی ها سالم ماندند.